• Αρχική
  • Οργάνωση
  • Ο Δήμος Δωδώνης
  • Δ.Ε. Δωδώνης

Δ.Ε. Δωδώνης

Στα  όρια  της  Δημοτικής  Ενότητας  Δωδώνης  υπάρχει  ο Αρχαιολογικός  Χώρος της  Δωδώνης. Η Δημοτική ενότητα Δωδώνης σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει μόνιμο πληθυσμό 1.338  κατοίκους  και  αποτελείται  από  τις  εξής  τοπικές  κοινότητες:

Τοπική Κοινότητα Αγίας Αναστασίας

Βρίσκεται και αυτό στους πρόποδες του όρους Τόμαρος, σε υψόμετρο 680 μέτρα. Πρωτοκατοικήθηκε από εργαζόμενους στο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής(1700-1800), το οποίο κατέστρεψε ο Αλή Πασάς. Τότε οι κάτοικοι κατέβηκαν νοτιότερα, όπου έκτισαν την "Πλαίσια" και την εκκλησία της Αγίας Αναστασίας, εξού και το όνομα, που το 1932 καταστράφηκε απο κατολισθήσεις. Το 1934, το χωριό κάηκε απο τους Γερμανούς και εκτελέστηκαν ο ιερέας και αρκετοί χωρικοί, ως αντίποινα για τον εφοδιασμό των πολεμιστών της Εθνικής Αντίστασης.

Το παλιό της όνομα, ήταν Πλέσια από το όνομα του γαιοκτήτη-πλούσιου Γιαννιώτη, που ονομάζονταν Πλέσας και είχε κτήμα το χωριό. Μετονομάστηκε σε Αγία Aναστασία το 1928.

Τοπική Κοινότητα Δραγοψάς

Το χωριό αντλεί την ονομασία του, από τα πολλά νερά που υπάρχουν στην περιοχή. Πρωτοκατοικήθηκε από τους κατοίκους της αρχαίας πόλεως Λύγγου. Στον ποταμό Σμόλιτσα, υπάρχουν κοιτάσματα πετρελαίου, καθώς επίσης και στοά κατασκευασμένη απο τους Ιταλό-Γερμανούς, όπου μέσα στάζει πίσσα και πετρέλαιο. Στην πλατεία του χωριού, βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Νικολάου χτισμένη το 1820, με πολλές παλιές αγιογραφίες και επιγραφές.

Είναι αρκετά παλιό χωριό. Διατηρεί το παλιό του όνομα, που είναι μάλλον κυριώνυμο, χωριό δηλ. του σλάβου γαιοκτήτη του Δραγο­ψά, χρονολογημένο, ίσως από την πρώτη κάθοδο των Σλάβων στον τό­πο μας μετά το 550 μ.Χ. Αναφέρεται δε και στο γνωστό χρυσόβoυλo του βυζαντινού αυτοκράτο­ρα Ανδρόνικου Β' του Παλαιολόγοu 1319 μ.χ., με το οποίο το χωριό προσαποδόθηκε στο γαμπρό του Πικέρνη Συργιάννη Παλαιολόγο.

Τοπική Κοινότητα Δραμεσιών

Βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Τόμαρος και παίρνει την ονομασία του απο το γεγονός, ότι είναι χτισμένο ανάμεσα στις βαλανιδιές. Τα κυριότερα σημεία πολιτισμικού ενδιαφέροντος του χωριού είναι, η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του 1664 μ.Χ., πλούσια σε αγιογραφίες μεγάλης αξίας και το Κρυφό Σχολειό. Το χωριό έχει να επιδείξει πολλούς ευεργέτες και πλούσια Εθνική Δράση στην Τουρκοκρατία και στην κατοχή.

Ο αρχαίος οικισμός στους Δραμεσιούς ίσως να είχε το ίδιο όνομα, που έχει και σήμερα, δηλαδή Δρυομεσοί, που σημαίνει τόπος που σκεπάζεται από δρυς που λεγόταν "Μεσιά".

Τοπική Κοινότητα Δωδώνης

Το χωρίο είναι χτισμένο στην ίδια θέση με την αρχαιότατη πόλη της Ηπείρου, στους πρόποδες του βουνού Τομαρος. Αποτελεί το κέντρο του δήμου Δωδώνης, καθώς είναι το πολυπληθέστερο χωριό και το ευκολότερα προσβάσιμο για το σύνολο των υπολοίπων. Στον συνοικισμό "Μάντρες" βρίσκονται και τα γραφεία του Δήμου, εξυπηρετώντας το σύνολο των υπολοίπων διαμερισμάτων.

Είναι γνωστή από την Ομηρική εποχή, λόγω του αρχαίου θέατρου του Δωδωναίου Διός -του Πελασγικού και της γυναίκας του, της μυστικής θεότητας Διώνης(αρχαία Μεγάλη Θεά). Το μαντείο που βρίσκεται στην περιοχή, έδινε χρησμούς βασιζόμενο στο θρόϊσμα των φύλλων της Ιερής Βαλανιδιάς αρχικά και αργότερα από τον ήχο των μεταλλικών τριπόδων που την περικύκλωναν. Οι Ρωμαίοι πυρπόλησαν την πόλη το 168 π.Χ., η βαλανιδιά κόπηκε το 369μ.Χ. και η περιοχή έπεσε στην αφάνεια. Το 1875, ο κος Καραπάνος έκανε τις πρώτες ανασκαφές, ακολουθούμενος από τους Σωτηριάδη, Ευαγγελίδη, Δάκαρη κλπ.

Το 1960, άρχισαν να τελούνται θεατρικές παραστάσεις στο υποβλητικό αρχαίο θέατρο, κάτι το οποίο σήμερα δεν γίνεται λόγω πολυετούς προγράμματος αποκαταστάσεως. Πολλοί είναι οι επισκέπτες που έρχονται να το θαυμάσουν και από την Ελλάδα και από το εξωτερικό. Τα ευρήματα των ανασκαφών, βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα μουσεία και ο ομώνυμος Δήμος προβάλλει πάγιο αίτημα της δημιουργίας Μουσείου στην περιοχή του θεάτρου, καθώς και συνεδριακού κέντρου.

Τοπική Κοινότητα Κωστάνιανης

Βρίσκεται στις πλαγιές της Τσούκας, απο την οποία κατέβηκε ο Βελισσάριος και πλαγιοκόπησε τους Τούρκους το 1913 και απελευθερώθηκαν τα Γιάννενα απο τον Εσάτ Πασά. Βεβαίως, το χωριό προτύτερα είχε εξαγορασθεί από τους Τούρκους, με χρήματα που είχε διαθέσει ο Π. Γκαλντέμης.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί, ότι το χωριό στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, ήταν προστατευόμενο του Σουλιώτη Λάμπρου Τζαβέλα. Το χωριό, είναι ορεινό και πετρώδες χωρίς ιδιαίτερους πόρους, όμως εκεί βρίσκετε ο σημαντικής αρχαιολογικής αξίας Βυζαντινός ναός των Ταξιαρχών, χτισμένος το 1057 μ.Χ.

Η Κωστάνιανη ως τα 1790 λεγόταν Μετόχι, γιατί ήταν κτήμα-μετόχι της Μονής Αγίου Δημητρίου Διχουνίου, μιας πλούσιας μονής με δεκαοχτώ Μοναστήρια Μετόχια και είκοσι πέντε χωριά κτήματα. Η Μονή αυτή ως γνωστόν, ήταν το ορμητήριο της επανάστασης του Διονυσίου Φιλοσό­φου το 1611.Τότε λοιπόν το 1790, με την ανακάλυψη τoυ αρχαίου ναού των Ταξιαρχών (120ς-13ος αιώνας) μετονομάστηκε σε Κωστάνιανη. Φαίνεται όμως η τοπωνυμία «Κωστάνιανη προϋπήρχε και πιθανώς η πλήρης ονομασία του χωριού ήταν «Μετόχι Κωστάνιανης». Η ονομασία μοιάζει Σλάβικη από την κατάληξη -νιαννη. Σημαίνει δε «το χωριό του Κώστα». Σύμφωνα με τον Ι.Λαμπρίδη, η Κωστάνιανη είναι ένα απ΄τα χωριά που διεκδικεί τη γενέτειρα του Καλόγερου Σαμουήλ, που ανατίναξε το Κούγκι στα 1803.

Τοπική Κοινότητα Μαντείου

Βρίσκεται στους πρόποδες της Ολύτσικας και Τόμαρου, σε υψόμετρο 720 μέτρων, με παλαιότερη ονομασία: Αλεποχώρι. Είναι το πλησιέστερο χωριό στο αρχαίο θέατρο της Δωδώνης και απο εκεί προέρχεται η ονομασία του.

Τοπική Κοινότητα Μελιγγών

Το χωρίο βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Ολύτσικα. Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, είναι ο χώρος οπού πρωτοκατοίκησαν οι Σέλλοι -οι πρώτοι ελληνες και οι ιερείς του Μαντείου της Δωδώνης.

Στην περιοχή του και σε υψόμετρο 1.600 μέτρων βρίσκεται ο αρχαίος οικισμός Γούβες, που χρονολογείται στα 800π.Χ. Στο κέντρο του χωριού, υπάρχει αξιόλογο γραφικό μουσείο, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εκκλησίες του.

Το σημερινό χωριό Μελιγγοί πρέπει να είναι η συνέχεια του οικισμού Σέλλα ή Έλλα με αλλαγμένη τη θέση του βορειότερα. Το όνομα Μελιγ­γοί δόθηκε, μάλλον, από το σλαβικό φύλο των Μηλιγγών που κατέβηκε στην Ήπειρο κατά τον 90 αιώνα μ.χ.

Τοπική Κοινότητα Πολυγύρου

Το χωριό είχε την ονομασία "Ζαγόρτσα". Κατοικήθηκε από ανθρώπους διαφόρων τόπων και παραδόσεων. Εκεί βρίσκεται η εκκλησία Αγία Κυριακή, που έχει σημαντικές τοιχογραφίες και επιγραφές του 1812 μ.Χ. Το χωριό, που βρίσκεται στο Δυτικό μέρος του δήμου είναι επίσης ιδιαίτερα πλούσιο σε φυσική ομορφιά. Στο λαογραφικό μουσείο που υπάρχει στο χωριό εκτίθενται μια σειρά από παραδοσιακά αντικείμενα και φορεσιές που καθρεπτίζουν την ιστορία και τις παραδόσεις του τόπου.

 

Το παλιό του όνομα Ζαγόρτσα ή Ζαγόριτσα έχει σλαβική ρίζα και σημαίνει χωριό πίσω από το βουναλάκι (Za-goritse) δηλ. Za=πίσω, gori = βουνό και goritse = βουναλάκι.Το παλιό χωριό, από ευρή­ματα, κύρια, από τάφους, κεραμιδένια κιούπια κ.λ.π. φαίνεται πως το α­ποτελούσαν τρεις οικισμoi αρκετά μακριά ο ένας από τον άλλο με τα Ονόματα Μάγειρα, Κεντρώματα (στον Aη-Γιάννη) και Γκρούτζα.

Στη σημερινή θέση είναι άγνωστο πώς βρέθηκε και από πότε. Το νέο ό­νομα Πολύγυρος δόθηκε το 1940 πολύ εύστοχα από τον πολύ γύρο που χρειάζεται ο πεζοπόρος να κάνει να το περάσει από τη μια άκρη στην άλλη. Είναι το μεγαλύτερο χωριό σε έκταση -πάνω από 25.000 στρέμμα­τα γης- από όλα τα χωριά του δήμου Δωδώνης.

Στον παλιό οικισμό Μάγειρα, σήμερα, υπάρχει ο οικισμός Ταξιαρχών Πολυγύρου με 25 σπίτια, από τα οποία κατοικούνται μόνο τα τρία με πέ­ντε άτομα συνολικά.

Τοπική Κοινότητα Ψήνας

Χωρίο κτισμένο στους πρόποδες του Προφήτη Ηλία. Ονομάστηκε έτσι, λόγω κάποιου Γιαννιώτη που λεγόταν Ψήνας και είχε κτίσματα εκεί. Το χωριό, κάποτε πουλήθηκε στο μοναστήρι της μονής ελεούσας, η οποία έκτισε το Σχολείο και την εκκλησία της Παναγίας, που χρονολογείται στα 1880-82 μ.Χ.

Το χωριό έχει να επιδείξει επίσης μεγάλη Εθνική δράση στην περίοδο της Εθνικής Αντίστασης. Εκεί βρίσκεται επίσης και το "Καστρί", που είναι αρχαίος και δεν έχει ανασκαφεί εώς σήμερα και που εικάζεται ότι είναι η ακρόπολη της αρχαίας πόλης Λόγγου.

Για την προέλευση του ονόματος υπάρχουν τρεις εκδοχές: Το όνομα είναι σλαβικό, Το όνομα είναι ελληνικό, βυζαντινής καταγωγής από το Καρβούνοψις, δηλ. αυτός που έχει την όψη μαύρη σαν κάρβουνο (Η μητέρα του αυτοκράτορα Κων/νου του Πoρφυρογέννητoυ είχε το γέ­νος Καρβοuνοψίνα), Οι μυλωνάδες ονόμαζαν το χοντράλεσμα Ψίνα και το όνομα του χωριού ίσως είναι κυριόριώνυμo έχοντας σχέση με κά­ποιου που λέγονταν Ψίνας ή από το παραγκώμι του (παρατσούκλι).

Χρήσιμες Συνδέσεις

Υπουργείο Εσωτερικών
Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Διαύγεια
Περιφέρεια Ηπείρου
ΚΕΠ
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
MileSTONES
INT HERIT
Αμφικτυονία Αρχαίων Ελληνικών Πόλεων
Δωδώνη το μαντείο των ήχων
Δίκτυο Πόλεων
Βιώσιμη Πόλη

Χρήσιμες Συνδέσεις

Υπουργείο Εσωτερικών
Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Διαύγεια
Περιφέρεια Ηπείρου
ΚΕΠ
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Υπουργείο Εσωτερικών
Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Διαύγεια
Περιφέρεια Ηπείρου
ΚΕΠ
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
MileSTONES
INT HERIT
Αμφικτυονία Αρχαίων Ελληνικών Πόλεων
Δωδώνη το μαντείο των ήχων
Δίκτυο Πόλεων
Βιώσιμη Πόλη
Λεξικό Ιδίωμα
Νάϊος Δρόμος

Copyright © 2018 Δήμος Δωδώνης
Designed by PlanTech